Yapı Temelleri ve Önemi

YAPI TEMELİNİN ÖNEMİ

Üzerine gelen yükleri  zemine aktaran yapı elemanına temel denir. Dünya üzerindeki her cismin bir konumu vardır. Zemine her cisim bir konumda oturur. Cismin dengede kalabilmesi için konumunu koruması gerekir. Yapıların konumu temelleri üzerine kurulur. Temel yapının ayakları ve inşaa edilen ilk yapı elemanıdır. Binaların bütün yükleri temelleri vasıtasıyla zemine iletilirler. 
Temelin şekli zeminin durumuna ve yapısına göre seçilir, temelsiz bir yapı düşünülemez. Temel tabii bir malzeme olan zemin ile yapay olarak inşaa edilen yapı kısımları arasında bir geçiş elemanıdır. Temel zemin ile doğrudan ilişkili olduğu, zeminin içinde kaldığı durumu ile de özellik taşır. Temel yapımında her türlü etki dikkate alınmalıdır. 

TEMEL ZEMİNLERİ

Yapının tüm yüklerini temel, zemine aktarır. Temelin şekli zeminin cinsine, özelliğine, taşıma gücüne göre seçilir. Bu bakımdan bir binanın planı hazırlamadan ve statik özelliklerini tespit ederek hesaplarını yapmadan önce, yapı yerinin, temel zemini, yeraltı suyu durumu incelenir. Bu işlerin ihmal edilmesi sonradan düzeltilemeyecek zararlara sebep olur. 

TEMEL ZEMİNİNİN İNCELENME AMACI

Temel zeminin yük taşıma gücünü hesaplamak,

Zeminde meydana gelebilecek oturtma miktarını bulmak,

Yeraltı suyu varsa, durumunu incelemek,

Yeraltı  suyunun yapı malzemesine zararlı tesirlerinin olup olmadığını incelemek ve tespit etmek. 

Yukarıdaki işlemlerin sonucuna göre zemin hakkında karara varılır ve yapı temelinin cinsi seçilir. 

ZEMİN ÇEŞİTLERİ

SIKIŞTIRMA DURUMUNA GÖRE ZEMİNLER

Yük Altında Sıkışmayan ve Su Tesiriyle Oyulmayan Zeminler : Sağlam kayalar, Az sağlam kayalar.

Yük Altında Sıkışmayan ve Su Tesiriyle Oyulabilen Zeminler : Gravye zeminler, Kumlu zeminler, Killi zeminler.

ZEMİNİ OLUŞTURAN MALZEMEYE GÖRE ZEMİNLER

Kayalık Zeminler : Volkanik kayalar, Trotul Kayalar, Metamorfik kayalar.

Gravye Zeminler : Kum ve çakıl tanelerinin tabii bir bağlayıcı ile birleşmesi sonucu teşekkül etmiş zeminlerdir.

Kumlu Zeminler : Kum tabakalarının oluşturduğu zeminlerdir. 

Bitkisel Toprak : Zemin yüzeyindeki bitki ve bitki köklerinin çürümesi ve toprakla karışması sonucu oluşan zeminlerdir.

Killi Zeminler : Sert killi zeminler, Sertçe killi zeminler, Zor yoğrulabilen killi zeminler, Kolay yoğrulabilen killi zeminler